Yurtdışına Nasıl Giderim? Almanya ‘Serbest Çalışan Sanatçı Vizesi’ Nasıl Alınır?

‘’Freelance Artist Visa’’ Almak İçin Gereken Prosedür 
(Türkiye Vatandaşları İçin)

Vize başvurusu Türkiye’deki Almanya elçiliklerine yapılıyor. Almanya’ya gidip başvurmanız mümkün değil. iData’dan randevu alıyorsunuz Ulusal Vize için.

Gerekli belgeler de özetle şunlar:

• Maddi durumunuzu gösteren belgeler:

Bankada en az 10.000 Euro veya TL karşılığı göstermek iyi oluyor. 7000–8000 Euro da yeterli olabiliyor ama daha fazlası şansınızı arttıyor. Bu kadar paranız olmaması sorun değil. 
Birisinden odünç alıp gösterebilirsiniz başvuru sırasında.

Berlin’de Üç Yıllık Finansal Projeksiyon

Sanatınızla kaç para kazanacağınıza dair bir çizelge. 
(Bunu avukatınız size sağlayacaktır.)

Motivasyon Mektubu

Berlin’e neden gitmek istiyorsunuz, Berlin’e ne katacaksınız, o sana ne katacak, vb. ağırlıklı olarak Berlin’den olmak üzere sizinle çalışma niyeti olan kurum ve kişilerden niyet mektupları (“______________ ile 2017’in Eylül ayında Berlin’de ________ mekanında şöyle bir iş yapacagız ve ______ Euro para alacağız” gibi).

• Eski işverenlerinizden referans mektupları.
• Sanatçı kariyerinizi belgeleyecek her türlü belge (basın haberleri, etkinlik duyuruları, sergi duyuruları vb). Uluslararası olanlar özellikle önem taşıyor.
• Detaylı bir sanatçı özgeçmişi. Bunu da Almanca yazın ya da yazdırın.
• Eğitim durumunuzu belgeyen diploma, vb.

Tüm belgeler mümkün olduğunca Almanca olsun.

• Bankadan hesap dökümünü İngilizce alsanız da olur.
• Üniversite diplomanızın noter onaylı Almanca çevirisini de ekleyin. (Biraz maliyetli ama sonradan uğraşmaktan iyidir, zira 3 ay sonra size “Diplomanızı anlamadık, yeniden yollayın” demesinler. Süreç uzar.)
• Niyet ve referans mektupları İngilizce olabiliyor. Sadece Berlin diye kısıtlamayın kendinizi ama çoğunluk Berlin’den olmalı.
• Misâl 6 niyet mektubu verecekseniz, 4’ü Berlin’den olsun. Başvuruyu yapacağınız tarihte, belli olmusş festival, sergi, vb davetleriniz varsa, mutlaka buralardan davet mektupları alın. Bunlar da niyet mektubu yerine geçiyor.
• Son olarak bir avukatla çalışmanız en doğru adım olacaktır. O zaman süreç çok daha hızlı ilerliyor. Çünkü Türkler bu başvuruyu İstanbul’dan yapmak durumundalar ama başvuru nihayetinde Berlin’e gidiyor ve orada değerlendiriliyor.

Kanunları bilen, Almanca iletişim kurabilen birisinin bunu yapması kesinlikle daha iyi ve süreci hızlandırıyor.

Bir de uyarı: Başvuru yaparken sizden pasaportunuzu bırakmanı isterlerse, SAKIN VERMEYİN.

Uluslararası bir sanatçı olduğunuzu ve seyahat ettiğinizi söyleyin. O zaman almıyorlar ve bunu sorun da etmiyorlar. Zira pasaportunuzun onlarda olmasının hiç bir anlamı yok aslında.

• Vizeyi aldıktan sonra Almanya’ya gelip, yerleşip, sağlık sigortası yaptırmak için 3 ayınız olacak (bazen daha uzun süre de tanıyabiliyorlar).
• Yeni uygulamada direk sanatçı vizesi verildiği de oluyor.
• Sağlık sigortası yaptırmak çok kolay değil ve ayda 300 Euro tutabiliyor. Bunu hesaba katıp gitmeniz gerekiyor. Bir sigorta acentesi kullanarak sigortalama işlerini onlara hallettirebilirsiniz.

Kolay olmamasının nedeni; sigorta şirketinin sizden oturma izni istemesi, yabancılar polisinin ise oturma izni vermek için sigorta istemesi.

• Ancak hepsi halloluyor 1–2 haftada. Berlin’e gider gitmez üzerinde çalışmaya başlamanız lâzım.
• Maddi gereksinim olarak, kira, sigorta, ulaşım ve geçim dahil minimum ayda 900 Euro harcayacağınızı hesaba katmanız gerekiyor (ilk 12 ay için).
• Akşamları hiç dışarı çıkmayıp, sürekli evde yemek pişirip, çok kötü koşullarda aynı evi 5 kişiyle paylaşmayı kabul ederseniz bu rakam 750 Euro’ya kadar inebilir sanırım.
• Daha sonraki zamanlarda bu masraf azalıyor cünkü sanatçı sandığı diye bir kurum var (tam ismi Künstlersozialkasse veya KSK). Buna girdiğinizde sağlık sigortası gideriniz çok ciddi şekilde düşüyor. Sandığa girdikten sonra 328 Euro olan ödemeniz, bir anda 76 Euro’a düşüyor.

Berlin’in Sanat — Müzik Ortamı ile İlgili Genel ve Önemli Bilgiler

Berlin çok güzel, rahat, özgür bir şehir. Ayrıca yaşam maliyeti diğer Alman ve çoğu Kuzey/Batı Avrupa şehrine göre çok daha düşük (ama yükseliyor maalesef). Buna bağlı olarak da oldukça canlı bir sanat ve müzik ortamına sahip. Çok sayıda konser mekânı, galeri, müze, vb var. Her gece onlarca ilginç aktivite oluyor sanatın her dalında.

Bunca aktivite olmasına rağmen, Berlin’de sanatla, müzikle para kazanmak oldukça zor. Berlin aslında fukara bir şehir. Çok fazla koleksiyoner yaşamıyor. Müzik mekanlarının da büyük bir çoğunluğu (özellikle deneysel müzikte), kapı parasına çalınan mekânlar. Serbest sanatçı vizesi ile sadece sanatsal faaliyetlerden para kazanmanıza izin verildiği için bir şirkete girip çalışmak, bir kafede garsonluk yapmak kanunen mümkün değil.

Bundan dolayı Berlin’i, güzel bir şehirde nispeten ucuza yaşamak, şehrin barındırdığı binlerce iyi müzisyen ve sanatçı ile tanışmak, işbirlikleri kurmak için düşünmelisiniz. Paranızı Almanya’nın diğer şehirlerinde yapacağınız konserler ve etkinliklerle kazanabilirsiniz. Şayet yaptığınız işte iyiyseniz, azimliyseniz, insan ilişkileriniz kötü değilse (insanların size bulup keşfetmesini isteyen tiplerden değilseniz), oldukça başarılı olma şansınız var. Çünkü ortam başarıya ulaşmayı engellemiyor. Ayrıca gittiğiniz yerde zaman geçirip, çalıştıkça, yaptığınız işte daha da iyi hale geliyorsunuz.

Almanya’da ve diğer Avrupa ülkelerinde müzisyenler için bir çok ödenekli mekân, festival var Berlin’de. Başlatacağınız projelerle bu festivallerde yer almanız zor değil. Ayrıca Almanya’da bir çok fon var başvurabileceğiniz. Bu fonlarla çok güzel projeler yapıp, para da kazanabiliyorsunuz.

Görsel sanatçıların işi, müzisyenlere göre biraz daha zor çünkü onlar müzisyenlerin sık sık konser vermesi gibi sergi açamıyor ve iş satamıyorlar. Dolayısıyla görsel sanatçı olarak Berlin’i düşünürseniz, bu konuyu iyice düşünmelisiniz.

Her halükârda, ilk bir yıl pek para kazanamayacağınızı varsayarak, belli bir birikim ile gidin Berlin’e. Ayrıca Türkiye’de yaptığınız ek işler varsa ve bunları uzaktan da yapabiliyorsanız, o işlerle bağlantınızı koparmadan gidin Berlin’e, mümkünse.

Bildiğim kadarıyla bu vize Berlin dışındaki kentler için de geçerli ancak oralarda bunu edinmek çok daha zor.

öğrenciler için not: Bu vize türü öğrencileri kapsamıyor. Okumak için okula başvurup, kabul gelince öğrenci vizesine başvurmak gerekecektir.

çok önemli bir bilgi daha: Bu vizeyi almak zor değil, ancak uzattırmak için mutlaka ayda 1000 Euro civarı kazanmış olduğunuzu göstermeniz gerekiyor. Bazı memurlar biraz daha düşüğü kabul ediyorlar ama bu işin net bir kuralı yok maalesef. Yabancılar polisindeki (Ausländerbehörde) her memur kişisel karar alıyor. Birinin itiraz ettiğini öteki sallamayabiliyor.

Özetle kariyerinizde para kazanabilecek noktada değilseniz veya çok girişken bir insan değilseniz, keşfedilmeyi bekleyenlerdenseniz, üşengeçseniz, ertelemeyi seviyorsanız, bence hiç denemeyin. İşiniz imkansıza yakın olacaktır.